Caulet(-de mountagno)
Brassica montana
Brassicaceae Cruciferae
Nom en français : Chou des montagnes.
Descripcioun :Lou caulet-de-mountagno trachis sus li paret et roucas de colo cauquiero. Li fueio sèmblon bèn à-n-aquelo dóu caulet cultiva en mai pichoto, emé de costo que sorton mens se regardas lou dessouto de la fueio.
Usanço :Lou caulet-de-mountagno èi manjadis, proche dóu caulet cultiva (d'ùni lou meton dins la memo espèci). Ramenten pamens qu'es uno planto endemico e aparado au nostre.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : rouseto
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Brassica
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado :
Vo
Remarco : Planto endemico
Liò : Paret
- Roucaio
- Colo
Estànci : Aupen à Subaupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Brassica montana Pourr., 1788
(= Brassica oleracea subsp. robertiana (J.Gay) Rouy & Foucaud, 1895 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753